Zastanawiasz się czym jest podatek VAT? Czy każdy przedsiębiorca musi być VATowcem? Kiedy można skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w VAT?
VAT jest podatkiem dodanym, jest to tak zwany podatek od towarów i usług. Podatek VAT widnieje na paragonach pod skrótem PTU (Podatek od Towarów i Usług). W obrocie częściej jednak używany jest skrót VAT ( z ang. value added tax). Kiedy idziemy na zakupy to na paragonie możemy zobaczyć naliczony podatek VAT. Dla większości osób jest on nie znany. Podatnikami VAT są głównie firmy, czyli przedsiębiorcy jednoosobowi i wszystkie rodzaje spółek. Wyjątkowo również podatnikami VAT są osoby fizyczne, które wynajmują lokale na cele użytkowe, np. w celu prowadzenia w tym lokalu sklepu.
Aktualnie obowiązujące stawki podatku VAT w Polsce wynoszą:
23% – jest to podstawowa stawka podatku VAT,
8% – stawka obniżona, np. roboty budowlano-montażowe, remonty i roboty konserwacyjne związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, niektóre usługi gastronomiczne,
5% – stawka obniżona, np. produkty rolne, inwentarz żywy, książki i czasopisma specjalistyczne,
0% – stawka dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz eksportu towarów.
Podatnicy, w określonych sytuacjach, mogą jednak skorzystać z możliwości zwolnienia z podatku VAT. Rozróżniamy zwolnienie podmiotowe oraz przedmiotowe.
Do objęcia zwolnieniem z VAT całej swojej sprzedaży mają prawo przedsiębiorcy spełniający wymogi, zgodne z przepisami ustawy o VAT. Aby móc z tego przywileju skorzystać, przedsiębiorcy muszą spełnić warunek dotyczący wielkości obrotu wymieniony w art. 113 ust. 1.
Od 1 stycznia 2018 roku limit zwolnienia podmiotowego z VAT wynosi 200 000 zł w skali roku. W związku z tym uprawnionymi do skorzystania ze zwolnienia w 2018 roku są przedsiębiorcy, u których obrót ze sprzedaży opodatkowanej w 2017 roku nie przekroczył sumy 200 000 zł. Ze zwolnienia podmiotowego z VAT mogą skorzystać także osoby, które dopiero rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej. W tym przypadku w trakcie roku podatkowego zwolnieniu może podlegać sprzedaż opodatkowana, o ile jej przewidywana wartość nie przekroczy określonego limitu. Limit ten oblicza się proporcjonalnie w stosunku do okresu prowadzenia działalności gospodarczej.
Podatek VAT jest rozliczany miesięcznie lub kwartalnie, z tym, że rozliczanie kwartalne mogą wybrać firmy działające dłużej niż rok).
Ponadto zwolnione od płacenia podatku od importu są między innymi: towary przewożone w bagażu podróżnego, jeżeli ich rodzaj nie wskazuje na przeznaczenie handlowe (do kwoty 430 euro – transport lotniczy i morski i do 300 euro – pozostały transport), towary umieszczone w przesyłce wysłanej z państwa trzeciego do wartości 22 euro – nie dotyczy importu w drodze zamówienia wysyłkowego, oraz towary takie jak: krew, osocze, ludzkie organy, środki płatnicze, tereny niezabudowane inne niż tereny budowlane.
Ponadto podatku VAT nie pobiera się od czynności sprzecznych z prawem od czynności związanych ze zbyciem przedsiębiorstwa jako całości. Również prezenty o małej wartości oraz próbki towarów związane z działalnością gospodarczą podatnika nie są traktowane jako przedmiot opodatkowania.
Obowiązki podatnika VAT:
- Dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego – dokonuje się przez złożenie formularza VAT-R do naczelnika Urzędu Skarbowego. Dokonanie zgłoszenia jest konieczne przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej. Po złożeniu formularza urzędnicy przeprowadzają kontrolę mającą na celu ustalenie, czy firma faktycznie działa – czy nie jest tzw. „słupem”. Kontrola ta nie musi być zapowiedziana i może zostać przeprowadzona w terminie 2 miesięcy od złożenia formularza.
- Składanie deklaracji podatkowych – deklaracja VAT-7 lub VAT-7K – składane są za okresy miesięczne lub kwartalne, do 25 dnia każdego miesiąca lub do 25 dnia w miesiącu następującym po danym kwartale. Kiedy ostatni dzień terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy wówczas termin do złożenia deklaracji podatkowej przesuwa się na pierwszy, kolejny dzień roboczy następujący po tym dniu wolnym.
- Wystawianie faktur – fakturę wystawia się, co do zasady, nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę.
- Prowadzenie ewidencji VAT w formie elektronicznej
- Okresowych płatności podatku VAT
- Wysyłanie co miesiąc JPK (Jednolitego Pliku Kontrolnego) do Urzędu Skarbowego – JPK są to specjalnie przygotowane zbiory danych wygenerowane bezpośrednio z oprogramowania księgowego firmy, posiadające ustaloną formę (specjalny schemat XML), pozwalający organom kontroli skarbowej ich łatwy przegląd i analizę.
Limit obrotów nie jest jednak jedyną rzeczą, która warunkuje możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego VAT. Istnieją bowiem podatnicy, którzy na mocy ustawy są z góry pozbawieni prawa do zwolnienia. Należą do nich podatnicy dokonujący sprzedaży:
– wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
– towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych oraz samochodów osobowych, innych niż nowe środki transportu, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji),
– terenów budowlanych,
– budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i b),
– nowych środków transportu,
– usług prawniczych,
– usług w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego),
– usług jubilerskich.
Zwolnione z VATu są usługi takie jak:
- kwaterunek w internatach / domach akademickich
- usługi Poczty Polskiej
- ochrona zdrowia
- pomoc społeczna
- nauczanie (również prywatne)
- usługi kulturalne (z wyj. usług wydawniczych, wstępu na spektakle)
- usługi ubezpieczeniowe i zarządzania funduszami inwestycyjnymi
- usługi związane ze sportem / wychowaniem fizycznym
- niektóre usługi szkoleniowe np. szkolenia dofinansowane co najmniej w 75% ze środków publicznych