Ochrona pracowników przed zwolnieniem w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego
Pracodawca nie może rozwiązać bądź też wypowiedzieć umowy o pracę, a nawet postępować w zakresie przygotowań do zwolnienia pracownika w następujących sytuacjach:
– w okresie ciąży,
– w okresie urlopu macierzyńskiego
. od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie do dnia zakończenia:
. urlopu macierzyńskiego lub jego części
. urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub jego części,
– urlopu ojcowskiego lub jego części
– urlopu rodzicielskiego lub jego części.
Ochrona obowiązuje:
– 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego i części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
– 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części
– 7 dni przed rozpoczęciem urlopu ojcowskiego lub jego części.
Wyjątek stanowi rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego lub urlopu rodzicielskiego w sytuacji ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Składanie wniosków
Pracownik może składać w wersji papierowej lub elektronicznej następujące wnioski:
– udzielania urlopu rodzicielskiego
– udzielania części urlopu macierzyńskiego pracownikowi ‒ ojcu albo innemu członkowi najbliższej rodziny
– urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz zwolnienia od pracy dla pracowników wychowujących dziecko do 14 lat
– rezygnacji z korzystania z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę
Zasady wykorzystywania urlopu rodzicielskiego
Dotąd pracownik mógł wykorzystać maksymalnie 16-tygodniową część urlopu w późniejszym terminie. Obecnie może wnioskować o urlop rodzicielski, który zostanie mu udzielony jednorazowo albo w maksymalnie 5 częściach. Pracownik może zatem korzystać z urlopu rodzicielskiego w dowolnym terminie, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia. Rodzice mogą przebywać na nim jednocześnie.
Dłuższy urlop rodzicielski
Pracownicy będący rodzicami dziecka mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem w wymiarze do:
– 41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
– 43 tygodni – w przypadkach porodu mnogiego
Pracownicy będący rodzicami dziecka posiadającego zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze do:
– 65 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
– 67 tygodni – w przypadkach porodu mnogiego
Urlop rodzicielski w nowym, wyższym wymiarze przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka.
Każdemu z rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, a prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka.
Uprawnienia związane z rodzicielstwem zostały przedstawione na poniższym schemacie.
Natomiast w okresie przejściowym przepisów wygląda to następująco:
Jeśli w dniu wejścia w życie nowych przepisów Kodeksu Pracy tj. 26.04.2023r. pracownik przebywa już na urlopie rodzicielskim, a wnioskował o wypłatę świadczenia w wysokości 80%, to jeśli chce skorzystać z nowej wysokości zasiłku ma prawo złożyć do pracodawcy wniosek o podwyższenie zasiłku do 81,5%. Wniosek ten musi złożyć do dnia 17 maja 2023r. Podwyższenia zasiłków dokonuje się od 26.04.2023r.
Pracownik ma prawo złożyć wniosek o przedłużenie zasiłku na którym już przebywa!
Jeśli w dniu wejścia w życie nowelizacji pracownik złożył wniosek o urlop rodzicielski, ale nie rozpoczął go do dnia wejścia w życie nowelizacji, to pracodawca ma obowiązek niezwłocznie zwrócić pracownikowi złożony wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego, a pracownik ma obowiązek w ciągu 7 dni złożyć nowy wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego.
Wnioski poniżej (kliknij w nazwę wniosku w celu pobrania go). Wybierz najbardziej odpowiedni dla siebie wniosek 🙂
- Wniosek pracownika o przeliczenie zasiłku macierzyńskiego – edith
- Pismo w sprawie podwyższenia zasiłku macierzyńskiego – edith
- Wniosek o nowa wysokość zasiłku macierzynskiego – edith
- Cofniecie wniosku o urlop rodzicielski – edith
Urlop rodzicielski połączony z wykonywaniem pracy
Jeżeli pracownik będący rodzicem dziecka łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u swojego pracodawcy, to wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu, nie dłużej jednak niż do:
– 82 tygodni ‒ w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
– 86 tygodni ‒ w przypadkach porodu mnogiego.
W przypadku pracownika będącego rodzicem dziecka posiadającego zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu, nie dłużej jednak niż do:
– 130 tygodni – przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
– 134 tygodni – w przypadkach porodu mnogiego.
Krótszy okres czasu na skorzystanie z urlopu ojcowskiego
Ojciec do tej pory miał 24 miesiące na skorzystanie z urlopu ojcowskiego. Okres ten został skrócony do 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka. Ojcowie mają prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, który przysługuje z okazji narodzin dziecka pracownika.
Powrót do pracy po urlopie związanym z rodzicielstwem
Pracodawca na mocy nowych przepisów ma obowiązek dopuścić do pracy pracownika po wszystkich urlopach związanych z rodzicielstwem, czyli po:
– urlopie macierzyńskim
– urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego
– urlopie rodzicielskim
– urlopie ojcowskim
– urlopie wychowawczym
Pracownik po takim urlopie ma prawo wrócić do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym. Co więcej pracodawca musi również zagwarantować pracownikowi powracającemu z urlopu prawa do wszelkiej poprawy warunków pracy, do której byłby on uprawniony, gdyby z takiego urlopu nie korzystał, na przykład podwyżki.
Uprawnienia pracownika opiekującego się dzieckiem do 8 roku życia
Pracownika, który jest rodzicem dziecka do 8 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudnić:
– w godzinach nadliczbowych
– w porze nocnej
– w systemie przerywanego czasu pracy
– delegować poza stałe miejsce pracy
Elastyczny rozkład czasu pracy
Pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 8 roku życia może złożyć wniosek o zastosowanie elastycznej organizacji pracy. Musi to zrobić w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznej organizacji pracy.
We wniosku o elastyczną organizację pracy pracownik wskazuje:
– imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka
– przyczynę konieczności skorzystania z elastycznej organizacji pracy
– termin rozpoczęcia i zakończenia korzystania z elastycznej organizacji pracy
– rodzaj elastycznej organizacji pracy, z której pracownik planuje korzystać.
Rozpatrując wniosek pracownika o elastyczną organizację pracy trzeba uwzględnić potrzeby pracownika – w szczególności termin i przyczynę konieczności korzystania z elastycznej organizacji pracy. Pracodawca musi również uwzględnić swoje potrzeby i możliwości – w tym konieczność zapewnienia normalnego toku pracy, organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.
Jako elastyczną organizację pracy rozumie się między innymi:
– obniżenie wymiaru etatu
– pracę zdalną
– system pracy weekendowej.
Pracownik wnioskujący o elastyczną organizację pracy może w każdym czasie złożyć wniosek o powrót do poprzedniej organizacji pracy.
Dodatkowo należy pamiętać, że nie można wypowiedzieć lub rozwiązać bez wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem, który wystąpił o elastyczną organizację pracy.